Spomen-kuća kralja Petra I Karađorđevića na Topčiderskom brdu u Beogradu, poznata i kao “Bela vila”, danas je savremeni kulturni centar koji čuva uspomenu na jednog od najomiljenijih vladara u istoriji Srbije.
Monumentalna kamena kapija sa pozlaćenim natpisom „Muzej kralja Petra I Velikog Oslobodioca“, kraljevim monogramom, grbom Kraljevine Srbije i krunom od livene bronze, nagoveštava da je u kući koja se iza nje nalazi stanovao jedan vladar.
Do elegantne spomen-kuće i njenog jedinstvenog ambijenta sa savremenim izložbenim prostorom vodi staza od lomljenog kamena kroz spokoj topčiderskih krošnji i baštu u kojoj je i sam kralj voleo da se opušta. “Bela vila” je danas moderni kulturni centar u kome se, pored stalne postavke o životu i vladavini kralja Petra I Karađorđevića, održavaju brojne kulturne manifestacije.
Originalan koncept stalne postavke, koja je osmišljena kao veliki interaktivan portret kralja, dobijen je integrisanjem savremenih rešenja i bogatog istorijskog materijala. Njen centralni deo je mozaik sastavljen od više stotina fotografija koje, praćene adekvatnim podacima, prikazuju uticajne ličnosti i značajne događaje iz tog vremena te samog kralja, njegovu porodicu i savremenike. Posetioci ovde mogu da vide i snimak sa krunisanja kralja Petra I kao i trodimenzionalnu rekonstrukciju njegove krune.
“Vilu Pavlović” poznatu i kao “Bela vila” podigao je 1896. godine bogati trgovac Đorđe Pavlović na topčiderskom brdu u okruženju plodnih vinograda i bujnog rastinja. U njenom dvorištu su do danas očuvana dve mirisne magnolije i jedan ginko koji spadaju u najstarija stabla u Beogradu. Jednospratna vila sa potkrovljem građena je u neorenesansnom stilu sa elementima baroka i predstavljala je klasičan primer vile-letnjikovca na periferiji grada.
Dvorska uprava iznajmila ju je 1919. godine za kralja Petra I Karađorđevića koji se upravo vratio iz Grčke nakon dugih godina ratovanja, a nije mogao ponovo da se useli u teško oštećeni Stari dvor. Već ozbiljno narušenog zdravlja, ostareli kralj liberalnih ideja ovde je proveo svoje poslednje godine u miru, okružen samo porodicom i najbližim ljudima iz svoje pratnje.
Kako je kralj Petar I Karađorđević zbog političkih prilika u Srbiji veliki deo života proveo u izgnanstvu, neretko lično vodeći oslobodilačke bitke i bune, navikao je da živi skromno. Od svog načina života nikada nije odustao pa se po samoj “Beloj vili” tada nije moglo zaključiti da predstavlja dom jednog vladara.
Pored Velikog i Malog salona u prizemlju, gde je kralj provodio najviše vremena, biblioteke i spavaće sobe sa gvozdenim krevetom, vila se nije isticala po raskoši i luksuzu, već po lepoti.
Nakon kraljeve smrti 1921. godine, brzo se došlo na ideju da se vila pretvori u spomen-muzej Petra I, vladara koga je narod voleo i prozvao “Oslobodiocem” zbog njegovog držanja i zasluga u Balkanskim i Prvom svetskom ratu (u kojima je oslobođen najveći deo teritorija južnoslovenskih naroda), kada je sa svojim saborcima i sunarodnicima ravnopravno delio i dobro i zlo.
Vila je otkupljena 1924. godine, a kako je njena unutrašnjost bila skromne sadržine, počelo je opširno opremanje budućeg muzeja. Tada su naručeni autentično pokućstvo, portret kralja u prirodnoj veličini i slike čiji je autor bio slavni Uroš Predić lično.
Danas najvećeg dela ovog blaga više nema. Postoje brojne spekulacije o tome gde se ono nalazi, budući da je vila dugi niz godina preživljavala brojne nedaće. Prema nekim izvorima, Nacisti su tokom Drugog svetskog rata odneli značajnije predmete, ali drugi autori takve tvrdnje osporavaju.
Nakon decenija nebrige i zapuštenosti, vila je početkom novog milenijuma restaurirana i postala je spomen-kuća posvećena vladaru koga je narod zvao po nadimku, kralju Petru I Karađorđeviću.[ultimate_spacer height=”30″][dt_fancy_title title=”Povezani članci” title_align=”left” title_size=”normal” title_color=”accent” el_width=”100″ title_bg=”disabled” separator_color=”default”][ultimate_spacer height=”30″ height_on_tabs=”” height_on_tabs_portrait=”” height_on_mob_landscape=”” height_on_mob=””]
