Na današnji dan 1748. godine, Novi Sad je proglašen slobodnim kraljevskim gradom. Od 1998. godine ovaj datum se obeleževa i kao Dan grada, a najzaslužnijim građanima i građankama se dodeljuje prestižna Februarska nagrada.
Današnji dan predstavlja važan datum za Novi Sad ili Srpsku Atinu, kako ga još nazivaju. Razlog je jednostavan – vojvođanska prestonica slavi rođendan. I to ne bilo koji, već 268. rođendan!
Naime, davne 1748. carica Marija Terezija je Novom Sadu dodelila status slobodnog kraljevskog grada, koji su od države otkupili bogati građani za 80.000 rajnskih forinti.
Time je grad dobio pravo na sudsku, zakonodavnu i izvršnu vlast, kao i na samostalno ubiranje poreza, a takođe i današnje ime (uz latinsko Neoplanta, nemačko Neusatz i mađarsko Újvidék). Prvobitna imena Novog Sada bila su Racka varoš, Rački grad (Ratzen Stadt, Ratzenstatt) i Petrovaradinski šanac (Peterwardeiner Schantz).
Carskim potpisom ispod Povelje, dotadašnje naselje Petrovaradinski šanac izuzeto je iz nadležnosti državnih vojnih i civilnih županijskih vlasti i steklo status Grada, grb, pravo na samoupravu kroz Magistrat sačinjen od dvanaestorice „domaćih“ građana i građanki, pravo da donese gradski Statut i ubire porez i novo ime.
Po priznatim pravima i preuzetim obavezama, Novi Sad se izjednačio sa ostalim urbanim komunama Carevine, koje su u to vreme iz feudalne polako prelazile u građansku epohu.
Zbog toga je 1. februar proglašen 1998. godine za Dan grada Novog Sada, a građanima i građankama zaslužnim za doprinos i promociju slobodarskih vrednosti koje su prepoznate kao najznačajnije obeležje grada i njegovih stanovnika i stanovnica dodeljuje se prestižna Februarska nagrada.
Današnji Novi Sad je centar Autonome Pokrajine Vojvodine i dom je za oko 300 hiljada stanovnika različitih nacionalnosti.
Upravo ta kulturna, entička, verska i svaka druga različitost doprineli su da tolerancija i otvorenost za novo postanu glavne odlike ovog grada. Ovde ste uvek dobro došli, a srdačni i gostoljubivi Novosađani će se potruditi da vam svaki dan koji ovde provedete ostane u nezaboravnom sećanju.
Izvor: www.021.rs
Naslovna fotografija: Aleksandar Milutinović photography
