Širom Srbije i srpskih pravoslavnih hramova, danas se obeležava uspomena na prosvetitelja, princa i prvog srpskog arhiepiskopa – Svetog Savu.

Jedan od najvećih hramovnih i porodičnih praznika koje obeležavju Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici je Savindan ili praznik Svetog Save. Ovaj datum svetkuju mnogobrojne zanatlije, a Sveti Sava je proglašen i za školsku slavu. Zbog toga se, na ovaj dan, u velikom broju obrazovnih ustanova organizuju predstave posvećene srpskom svetitelju.

Sveti Sava je najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje, kršten kao Rastko Nemanjić, a kada se zamonašio uzeo je ime Sava. Svoju najznčajniju misiju, Sava je obavio 1219. godine u Nikeji kada je izdejstvovao autokefalnost srpske pravoslavne crkve.

Dan kada je sveti Sava preminuo, crkva je ustanovila kao dan kada će se obeležavati uspomena na lik, život i delo prvog srpskog arhiepiskopa. Početkom 19. veka spevana je himna utemeljivaču samostalne Srpske pravoslavne crkve, a za školsku slavu proglašen je odlukom Sovjeta Knjažestva Srbskog u januaru 1840. godine.

Praznik se tradicionalno obeležava liturgijama širom srpskih hramova, a najveći broj ljudi se okupi u Hramu Svetog Save na Vračaru. Savindan se obeležava i na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu, najvišoj obrazovnoj ustanovi Srpske pravoslavne crkve, a najboljim učenicima, profesorima i obrazovnim ustanovama uručuju se Svetosavske nagrade.

Hram Svetog Save

O tome koliko se u srpskom narodu poštuje i slavi čuveni prosvetitelj i svetac, govori niz manifestacija i počasti koje se organizuju u njegovu čast. Po njegovom imenu nazvana su mnogobrojna mesta u Srbiji, a na mestu gde su spaljene njegove mošti, na Vračaru, podignut je najveći pravoslavni hram na Balkanu.

Najpoznatija dela Svetog Save su “Žitije svetog Simeona”, dragocenost srpske srednjovekovne književnosti kao i “Studenički tipik“ kojim je propisao uređenje i organizaciju manastirske uprave, molitve, ishrane i posta a koji se smatra “prvim ustavom Srpske pravoslavne crkve“.

Za ovaj praznik vezuju se i mnogobrojna narodna verovanja. Najveći deo njih odnosi se na pastire, stoku i vukove. Naime, verovalo se da se na Savindan stoka ne sme izvoditi u šumu, kako bi se zaštitila od vukova. Nisu se koristitila sečiva ni britve kako bi vucima čeljusti ostale sklopljene. Veruje se da i ako na ovaj dan grmi, desiće se važni događaji u državi.

Na Savindan nema nastave, ali đaci i nastavnici prisustvuju priredbama, sečenju slavskog kolača i odlaze u crkvu. Ovaj datum se proslavlja isto kao i sve druge krsne slave, pripremom slavskog kolača, koljiva i vina, i osveštanjem koje obavlja sveštenstvo Crkve.

Tags

SavindanŠkolska slavaSveti Sava

Comments are closed.

Related Articles