DRAGULJ BALKANSKE ARHITEKTURE NA PRAGU EVROPSKOG BAROKA
[doptg id=”20″]
Konak kneginje Ljubice jedan je od malog broja sačuvanih zgrada iz vremena vladavine kneza Miloša Obrenovića (1783–1860). Sagrađen je 1831. godine. U Konaku je u to vreme živela kneginja Ljubica, supruga kneza Miloša, sa sinovima Milanom i Mihailom. Danas je to muzej, u kome je stalna postavka „Enterijeri beogradskih kuća XIX veka“. Na promenama stilova enterijera domova vladarskih i poznatih beogradskih porodica XIX veka može se pratiti razvoj moderne srpske države i Beograda, od orijentalne kasabe do savremenog evropskog grada.
“Na kafi kod kneginje Ljubice”
„Na kafi kod kneginje Ljubice“ je program Muzeja grada Beograda koji svake subote u 12 časova otvara vrata Konaka za posetioce koje, obučena u kostim iz doba kneginje Ljubice, kao domaćica svoje palate, dočekuje kustoskinja Muzeja grada Beograda. Uz kafu i najbolji domaći ratluk, pored osnovne istorijske priče, saznaćete i zanimljive detalje o privatnom životu vladarske porodice.
Najstarija je soba kneginje Ljubice, sa nameštajem i pokućstvom tipičnim za beogradske kuće prve polovine XIX veka: sećijama, sofrom, sinijom, mangalom, turskim posuđem. Pored njene sobe nalaze se mali i veliki hamam (turska kupatila). Mali hamam je dekorisan u stilu neorokokoa, i jedina je oslikana prostorija u Konaku. Ostali delovi enterijera u stalnoj postavci pripadaju stilovima koji tokom XIX veka iz srednje i zapadne Evrope prodiru u Srbiju.
LUKSUZNI ATELJE NAJPOZNATIJEG SRPSKOG SLIKARA
Slikar Paja Jovanović (1859–1957) završio je prestižnu akademiju likovnih umetnosti u Beču 1877. godine. Posle studija mnogo je putovao i radio za galeriste Pariza i Londona. Za člana srpske kraljevske akademije izabran je 1888. godine. U svojoj dugoj umetničkoj karijeri ostvario je izuzetna dela: istorijske kompozicije (Seoba Srba, Proglašenje Dušanovog zakonika…), žanr scene (Kićenje neveste, Borba petlova, Mačevanje…) i veliki broj portreta poznatih ličnosti (kralj Aleksandar i kraljica Marija Karađorđević, Mihailo Pupin…). Ogledao se i u crkvenom slikarstvu, izvodeći ikonostase u crkvama u Dolovu i Novom Sadu.
Muzej Paje Jovanovića smešten je u zgradi u Ulici kralja Milana. U njemu se čuva 211 umetničkih dela (slike, crteži, fotografije), te slikarski pribor, lični dokumenti, diplome i medalje, beleške i prepiska Paje Jovanovića. U stalnoj postavci muzeja izloženi su i neorenesansni portal i salon u stilu luja XV, preneti iz umetnikovog ateljea u Beču.
DOM NAJVEĆEG SRPSKOG PISCA, DOBITNIKA NOBELOVE NAGRADE
Spomen-muzej Ive Andrića, najpoznatijeg srpskog književnika, nalazi se u stanu gde je pisac živeo i stvarao. Ivo Andrić (1892–1975) dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1961. godine. Svoje najznačajnije romane (Na Drini ćuprija, Gospođica i Travnička hronika) napisao je u Beogradu, tokom okupacije 1941-1945. godine.
U muzeju su sačuvani autentični raspored i izgled ulaznog hola, salona i Andrićeve radne sobe sa bogatom bibliotekom. Vredni primerci antikvarnog nameštaja i predmeta primenjene umetnosti XVIII i XIX veka, slike, akvareli i crteži poznatih umetnika izloženi u salonu i radnoj sobi, deo su bogate kolekcije sačuvane u Andrićevoj zaostavštini. U preostalom, adaptiranom prostoru otvorena je stalna postavka, koja hronološki sažeto predstavlja životni i stvaralački opus pisca.
KUĆA VELIKOG SRPSKOG GEOGRAFA I AVANTURISTE
Memorijalni muzej Jovana Cvijića nalazi se u kući u kojoj je veliki geograf i jedan od najvećih srpskih naučnika živeo i radio. Kuća je sagrađena 1905. godine po nacrtima i željama samog Cvijića (1865–1927), na Kopitarevoj gradini, u više od sto godina starom kulturno-istorijskom jezgru u centru grada. Cvijićeva kuća sa baštom koja se izdvaja lepotom i retkim biljnim vrstama i dalje odražava duh vremena s početka XX veka.
Jovan Cvijić je, posedujući i osećaj za umetnost i moderno, od Dragutina Inkiostrija Medenjaka naručio izradu celokupnog enterijera svoje kuće, čiji je svaki detalj dizajniran u duhu secesije, tada vrlo popularnom stilu u Evropi, koja je ovde obogaćena elementima srpske nacionalne primenjene umetnosti. Autentičan izgled zadržali su i salon i soba Cvijićeve supruge Ljubice. U preostalom delu Cvijićeve kuće postavljena je izložba o životu, brojnim putovanjima i istraživačkom radu tog velikog naučnika i avanturiste.
Za ovu priliku muzej grada Beograda štampao je liflet-vodič, u kome je, uz fotografije objekata i postavki, predloženo vreme obilaska svakog muzeja, ucrtana putanja šetnje na mapi grada, dat osvrt na najznačajnije građevine Beograda pored kojih se prolazi tokom trosatnog obilaska. Predloženo je da obilasci počnu od Konaka kneginje Ljubice u 12 časova, kada je svakog dana obezbeđeno stručno vođenje kroz postavku. Ulaznice za program obilaska četiri muzeja u kompletu su 200 dinara i mogu se kupiti na biletarnicama svakog od pomenutih muzeja.
Autor teksta: Dragana Marković