One su ispričale teške priče, dočarale neopisivo i dokazale da slika nekada može da kaže više od 1000 reči. Predstavljamo vam fotografije na kojima su zabeleženi neki od najtežih i najtužnijih događaja koje su potresli Srbiju i zauvek promeli tok njene istorijе.

1. Atentat koji je izazvao rat (1914.)

Jedna od fotografija koja je potresla i šokirala ne samo Srbiju, već i čitav svet je ona na kojoj je zabeležen momenat kada Gavrilo Princip ubija austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda.

The Archduke of Austria Franz Ferdinand (1863-1914) and his wife Sophie in Sarajevo moments before their assassination. The Archduke's assassination was the immediate cause of WWI. (Photo by Time Life Pictures/Mansell/The LIFE Picture Collection/Getty Images)
Foto: Time Life Pictures/Mansell/The LIFE Picture Collection/Getty Images)

Nakon ovog događaja izgled zemaljske kugle se promenio. Austrougarska je objavila rat Srbiji, a ubrzo su se uključile velike svetske sile. Počeo je Prvi svetski rat.

2. Golgota albanskih planina (1915/16)

Od svih užasnih slika mučenja i stradanja koje je doneo Veliki rat, za srpski narod su nekako najstrašnije one na kojima su ovekovečeni trenuci Albanske golgote.

Albanska Golgota
Foto: Riznica srpska

Albanskom golgotom se zapravo naziva prelazak državnog vrha i srpske vojske preko albanskih i crnogorskih planina u izuzetno surovim uslovima. Ovaj događaj je odneo više desetina hiljada života, tačnije više od 240.000. Oni koji su preživeli mahom su izgledali kao vojnik koji se nalazi na fotografiji iznad.

3. Ubistvo prvog kralja Kraljevine Jugoslavije (1934.)

Događaj koji je uzburkao celokupnu jugoslovensku javnost bila je smrt kralja Aleksandra I Karađorđevića. Njega je 1934. u Marseju usmrtio Vlado Černozemski, pripadnik Unutrašnje makedonske revolucionarne organizacije.

King Alexander lying in car in Marseilles immediately after assassination 1934, heroes of serbia
Foto: Heroes of Serbia

Negde se ovaj događaj doživljavao kao herojsko delo a negde kao teroristički čin. Ono što je sigurno jeste da je potresao celu Srbiju, i prouzrokovao značajne promene u narednom periodu.

4. Za par dana 440 bombi (1941.)

Ovo je prema nezvaničnim procenama broj bombi kojima je Beograd obasut u prvim danima Drugog svetskog rata. Inače, prestonica Srbije spada u nekoliko najčešće rušenih evropskih gradova.

Drugi svetski rat Beograd

Najveće razaranje glavni grad Srbije je pretrpeo upravo 6. aprila 1941. godine. Tada ga je avijacija Nemačke sa više od 350 aviona, bez ikakve najave, u 6.30 ujutro bombardovala. Slike ruševina, gustog dima i pepela jedino su što se u Beogradu tih dana moglo videti.

5. Sedam dana studentskog bunta (1968.)

Demonstracije_1968U noći između 2. i 3. juna 1968. godine, počeli su čuveni studentski protesti u Beogradu.

Talas demokratizacije koji je “tresao” Evropu zahvatio je i prestonicu Srbije, a na fotografijama iz tog doba zabeleženi su delovi nezapamćene pobune studenata Beogradskog univerziteta.

Doneta je odluka o opštem štrajku univerziteta, prekidu predavanja i ispita, a organizovane su i studentske straže.

Prekid demonstracija usledio je nakon Titovog obraćanja studentima.

Shvativši da su izvukli maksimum iz celog događaja, štrajk su pretvorili u manifestaciju sa pesmom.

6. Najmasovnije okupljanje šefova država i vlada u svetskoj istoriji (1980.)

…ili pogreb Josipa Broza Tita. Da, upravo je ovaj događaj okupio najveći broj državnika na jednoj sahrani i ujedno potresao celu Jugoslaviju, region a prema izveštavanju stranih medija i svet.

Titova sahrana
Foto: Telegraf.rs

Nakon Titove smrti voz sa njegovim telom je stigao u Beograd. Ispred Skupštine Jugoslavije u redu da odaju počast ljudi su čekali i po 15 sati, a 7. maja preko 200 stranih delegacija poklonilo se njegovom kovčegu. Tito je 8. maja sahranjen u Kući cveća na Dedinju.

7. Najveće etničko čišćenje od Drugog svetskog rata (1995.)

U akciji hrvatske vojske i policije, uz prećutnu saglasnost međunarodne zajednice, za samo nekoliko dana sa vekovnih ognjišta proterano je više od 250.000 ljudi. Ova operacija poznatija je kao “Oluja” koja je odnela oko 2.500 života, 25.000 srpskih kuća, i na stotine drugih objekata.

izbeglicka kolona

Ovom prilikom prognani su Srbi iz severne Dalmacije, Like, sa Banije i Korduna, kao i oni sa srpskih prostora u Republici Srpskoj. Nepregledne kolone srpskih prognanika neki su od najtužnijih prizora koji su duboko potresli Srbiju.

8. Milosrdni anđeo (1999.)

Zaglušujući zvuk sirena oglasio je tog 24. marta 1999. godine početak letaMilosrdnog anđela ili NATO bombardovanje SR Jugoslavije. U narednih 78 dana, izvršeno je oko 30.000 vazdušnih napada, ispaljeno oko 50.000 razornih projektila i izgubljeno oko 2.500 života.

NATO bombing
Foto: www.crveneberetke.com

Potresne slike stradanja, ekspolozija, vatre i pepela, ređale su se iz dana u dan.

9. Peti oktobar (2000.)

Jedan od važnijih datuma u srpskoj istoriji druge polovine 20. veka je čuveni 5. oktobar, odnosno dan kada su počele masovne demonstracije protiv režima Slobodana Miloševića.

5 oktobar
Foto: gdb.rferl.org

Molotovljevi kokteli, gusti oblaci crnog dima, zvuci pucnjave i skandiranja, slike su koje su obeležile početak demokratskih promena u Srbiji i jednog novog razdoblja u njenoj novijoj istoriji.

10. Ubistvo prvog premijera Republike Srbije (2003.)

Pucnji koji su se začuli 12. marta ispred zgrade Vlade Srbije šokirali su sve. Slika na kojoj obezbeđenje Zorana Đinđića pokušava da mu spase život obišla je i potresla celu Srbiju.

Ubistvo Đinđića

Nakon ovog tragičnog događaja proglašeno je vanredno stanje u Srbiji i pokrenuta je čuvena akcija “Sablja” u kojoj je uhapšeno na stotinu kriminalaca.

11. Martovski pogrom (2004.)

Fotografije na kojima su ovekovečene srpske svetinje u ruševinama, svakako su jedne od najpotresnijih u istoriji Srbije. Naime, u pogromu Albanaca nad kosovskim Srbima stradalo je 19 civila, 950 ljudi je povređeno i 4.000 proterano.

Martovski pogrom

Uništeno je više od 900 objekata, uključujući 35 srpskih crkava i manastira. Među njima je i crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu koja potiče iz 13. veka i nalazi se pod zaštitom UNESCO-a.

12. Majske poplave (2014.)

Poplave koje su Srbiju zadesile nespremnu, ostavile su za sobom stravične slike potopljenih kuća, uništenih stvari, uplakanih ljudi i uplašenih životinja.

Aerial view of flooded area along the Sava river
Foto: Guardian

Ono što je u trenucima tuge i očaja pružalo nadu, bili su prizori solidarnosti i pomoći koji su pristizali sa mnogobrojnih strana. Poplave su opisane kao najgora prirodna katastrofa koja je ikada zadesila Srbiju a Vlada je proglasila tri dana žalosti.

Comments are closed.