Organska hrana Srbije

Zamišljeno putovanje kroz „Organsku Srbiju“ počinje u Vojvodini. Darovi prirode predodredili su tu regiju za poljoprivredu i zato nije nimalo neobično što je organska proizvodnja započeta upravo u Vojvodini. Tačnije, rodno mesto širenja ideja organske proizvodnje je Subotica, grad koji je prvi u zemlji imao proizvod sa oznakom organskog, prvu kontrolnu organizaciju i prvu međunarodno nagrađenu biofarmu.

ŽITA I POVRTNJACI PANONIJE

U selu Ljutovu nadomak Subotice nalazi se salaš porodica Mamuzić. Na lakom, peskovitom zemljištu ti posvećeni ljudi gaje žitarice, raznovrsno povrće i začinsku papriku. Specijalitet salaša Mamuzić su organska žita koja se melju na vodeničnom kamenu. U selu Orom, u opštini Kanjiža, nalazi se još jedan biser u organskoj ponudi hrane sa severa Srbije – poljoprivredno dobro Jonoša Faraga, koje se bavi uzgajanjem čajeva i začinskog bilja. Uz posetu proizvođačima u okolini Subotice, turistički putokazi vode nas na „Vetrovita jezera ravnice“ – Palić i Ludaš i salaše i čarde koje na trpezi imaju tradicionalna jela, autohtona „vina sa peska“ i domaće voćne rakije.

ZEMLJA TAMNE PUTI I CRVENE PAPRIKE

Naredna destinacija na mapi organskog putovanja je Sombor, centar zapadnobačke regije. Zbog svog položaja u predelu „ravnom poput tepsije“ Sombor se naziva i Ravangrad. Međutim, na samom obodu grada ravnica se povlači pred blagim brežuljcima Telečke visoravni. Na tim bregovima nekada se obilno uzgajao duvan, a danas je to oblast poznata po proizvodnji začinske paprike. Na Telečkoj visoravni, u istoimenom selu, uzgaja se jedna od najboljih začinskih paprika Evrope. Selo ima dugu tradiciju uzgajanja ove kulture – mlin za preradu postoji još od 1939. godine, a zanimljivost je i Muzej duvana i kovačkog zanata, neobičan i vredan. Na listi preporuka za upoznavanje turističkih zanimljivosti ovog kraja nalaze se Sombor – najzeleniji grad Vojvodine, somborski salaši, gastronomski specijaliteti i prostranstva specijalnog rezervata prirode Gornje Podunavlje.

NOVOSADSKA ORGANSKA PIJACA I SALATE U BOJI

Kao lider u poljoprivredi i centar promocije novih ideja, glavni grad Vojvodine je prvi u Srbiji u kojem je otvorena posebna pijaca organskih proizvoda „Moj salaš“ i prva specijalizovana prodavnica organskih namirnica. Na mapi organskih proizvođača Novog Sada ubeleženo je selo Kisač, u kojem živi porodica Vozar, koja proizvodi razne vrste organskog povrća. Vozarovi su poznati po uzgoju brojnih vrsta salata – od one uobičajene zelene, do specifične smeđe, crvene i ljubičaste, koje su izuzetno hranljive. Na paleti njihovih proizvoda nalaze se i radič, brokoli, tikvice, blitva, spanać…

Organska proizvodnja svoje glavno uporište ima među malim proizvođačima. Još je retkost da se veće agro kompanije priključuju „zelenoj revoluciji“. Zato je dragocen primer agro-sistema „Global Seed“ iz Čuruga, koji je organsku poljoprivredu prihvatio kao svoj osnovni model. Sa sloganom „hiljadu krava na hiljadu hektara“ ta kompanija uskoro otvara prvu organsku mlekaru u Srbiji. Uz posetu proizvođačima zdrave hrane, kao turistički iskorak iz osnovne teme ponuđene su glavne atrakcije Novog Sada i njegove okoline: živopisno urbano jezgro, Petrovaradinska tvrđava, obale Dunava, Sremski Karlovci, Nacionalni park Fruška gora i barokni pravoslavni manastiri, a u blizini Čuruga park prirode Stara Tisa i Biserno ostrvo.