Po završetku Prvog svetskog rata jedna planina u Kanadi nazvana je Putnik, po srpskom vojvodi Radomiru Putniku. Kanađani su želeli da na ovaj način odaju počast savezničkim – srpskim borcima koji su podneli velike žrtve u Prvom svetskom ratu i pod Putnikovom komandom zadali prvi poraz Centralnim silama.

U dalekim Stenovitim planinama Kanade, u planinskom masivu Kananaskis koji broji nekoliko planina čije je nazive teško zapamtiti, postoji jedna čije je ime nama, građanima Srbije, veoma poznato. Putnik. Ni manje, ni više, nazvana je po našem vojvodi, Radomiru Putniku.

Kosovsko poreklo Radomira Putnika

Radomir Putnik se rodio u Kragujevcu 1847. godine, ali njegovi preci su poticali sa Kosova. Naime, njegov deda Arsenije, doselo sa Kosova u Belu Crkvu. Arsenije je tada imao oko sedam godina, a kada su ga upitali kako se zove, odgovorio je da je on putnik u nepoznatom pravcu. Tako je nastalo prezime slavnog vojvode.

Kanađani su je tako nazvali još 1918. godine, nakon strašnog rata koji je tutnjao svetom četiri godine i u kome smo bili saveznici. Znajući da cene požrtvovanost načelnika Vrhovne komande srpske vojske koji je u Cerskoj bici sa svojom vojskom naneo prvi poraz Centralnim silama u Prvom svetskom ratu, posvetili su im delić svoje zemlje.

Retko poštenje

Nakon Kumanovske bitke (23. i 24. oktobra 1912.) u Prvom balkanskom ratu, kojom se velikim slovima upisao na stranice istorije ove zemlje pobedivši tursku Vardarsku armiju, general Putnik postao je prvi srpski vojvoda. Međutim, po želji vojvode Putnika, njegova plata ostaje ista kao i plata potporučnika, tri dinara dnevno.

Vojvoda je znao da pobeđuje nadmoćnog neprijatelja, ali i kada je gubio, gubio je tako da očuva čast Srbije. Tako je nakon trojne invazije Centralnih sila na Srbiju, krajem 1915. godine, umesto ponižavajućeg separatnog mira, naredio povlačenje srpske vojske ka Kosovu i Metohiji i Albanskom primorju preko Albanskih planina. Ovaj događaj je poznat kao “Albanska golgota” zbog strašnih gubitaka koje je pretrpela srpska vojska. Pretpostavlja se da je od početka povlačenja život izgubilo oko 72.000 ljudi.

Sto godina nakon završetka Prvog svetskog rata, Ravnogorski pokret iz Kalgarija, najvećeg grada kanadske pokrajne Alberte (kojoj pripada planina Putnik) i grupa ljudi iz Edmontona, ovekovečili su planinu Putnik otkrivanjem i osvećenjem spomen-ploče na kojoj su na engleskom jeziku uklesane reči:

„Planina Putnik nazvana je u znak večnog sećanja na muškarce i žene iz savezničkih oružanih snaga u Srbiji i njihovog vođe, vojvode Radomira Putnika (1847–1917). Srbija je izgubila četvrtinu svog stanovništva, kako pripadnika vojske, tako i civila za vreme Prvog svetskog rata (1914–1918). Ova žrtva bila je deo kanadskih i savezničkih borbi u Evropi protiv tri carevine u cilju zaštite ljudskih prava i slobode čovečanstva”.

mt_putnik-266
Spomen-ploča sa posvetom u podnožju planine Putnik u Kanadi

Planinski masiv Kananaskis je izuzetno popularna turistička atrakcija Kanade. Samim tim, kanadski Srbi su veoma ponosni što se na ovom delu Zemljine kugle nalazi nešto “njihovo”. Pa iako možda nikada nećemo videti planinu Putnik, ponosni smo i mi u Srbiji, hiljadama milja daleko od nje.

Foto 2: svetisimeon.org

Tags

KanadaPlanina PutnikPrvi svetski ratRadomir Putnik

Comments are closed.

Related Articles