[dt_gap height=”10″]
Danas se navršava 150 godina od smrti Vuka Stefanovića Karadžića, lingviste, reformatora srpskog jezika, tvorca novog pravopisa i književnog jezika.
Vuk Karadžić, koji je svojim delom zadužio srpski narod, umro je 7. februara 1864. godine u 77 godini u Beču gde je i sahranjen, a od 1897. godine njegovi posmrtni ostaci se nalaze u porti Saborne crkve u Beogradu.
Napravio je odlučujući preokret pretočivši narodni jezik u književni. Nemerljiv je njegov doprinos tome što su srpske narodne pesme, kultura i istorija postali dostupni i poznati širom Evrope.
Vuk je sačinio srpsku gramatiku i utemeljio pravopis na principu jedno slovo – jedan glas. Četiri godine nakon njegove smrti – 1868. godine, tako reformisani srpski jezik ušao je zvanično u škole.
Rođen je 1787. godine u Tršiću, kod Loznice, i darovit i samouk, prešao je put od deteta iz siromašne porodice, do najznamenitije ličnosti srpske prosvete i kulture.
Slova je učio u rodnom selu od rodjaka – jedinog pismenog čoveka u čitavom kraju, a potom u školi u Loznici i u obližnjem manastiru Tronoša odakle se brzo vratio jer za učenje nije bilo prilike. U Karlovačku gimnaziju ga nisu primili. Učio je kratko i od Dositeja Obradovića.
Tokom Prvog srpskog ustanka bio je pisar ustaničkog vojvode Đordja Ćurčije, zatim učitelj u Beogradu i carinik na Dunavu kod Kladova.
Na srpskom pravopisu i jeziku počeo je da radi po odlasku u Beč 1813, posle propasti ustanka, kada je počeo da sakuplja narodne pesme i umotvorine.
Pre tačno dva veka, 1814. godine, u Beču je objavio zbirku narodnih pesama nazvanu “Mala prostonarodna slaveno-serbska pjesnarica” i “Pismenicu serbskoga jezika po govoru prostoga naroda napisanu” – koja se, sastavljena po načelu “Piši kao što govoriš, a čitaj kao što je napisano”, smatra prvom gramatikom na narodnom govoru Srba.
Godinu dana kasnije je objavljena njegova druga zbirka narodnih pesama – “Narodna serbska pesnarica”. Drugo izdanje “Pismenice” – gramatike i “Srpski rječnik” sa 26.270 reči, objavio je 1818. godine, te je tako pravopis srpskog utemeljen i uobličen.
Related Articles
Freska iz Srbije koja je nadmudrila Mona Lizin pogled
December 3, 2024
Đerđef: Umetnost Bezvremenske Srpske Tradicije
November 30, 2024
Tvrđava Ram: Petougaono čudo na Dunavu
November 20, 2024