Nadežda Petrović

Nadežda Petrović, najznačajnija predstavnica srpskog ekspresionizma, dobrovoljno je učestvovala u tri rata kao medicinska sestra, bila je partiota i zagovornica ideje o integralnom jugoslovenstvu.

Nadežda Petrović (1873-1915), najznačajnija je srpska slikarka s kraja 19. i početka 20. veka. Učestvovala je u tri rata kao dobrovoljna bolničarka, bila je zagovornica ideje o integralnom jugoslovenstvu i verovala u značajnu ulogu umetnosti u emancipaciji najširih slojeva stanovništva. Jedna je od osnivača ženske humanitarne organizacije Kolo srpskih sestara.

Potiče iz učene građanske porodice, koja je imala više razumevanja za kulturu nego što je to bio slučaj u Srbiji njenog doba. Imala je još šest sestara i dva brata, od kojih je jedan bio poznati srpski slikar i književnik Rastko Petrović.

Posle završetka Više ženske škole u Beogradu, Nadežda Petrović sa 25 godina počinje školovanje u Minhenu u ateljeu Slovenca Antona Ažbea.

Privremeno napušta Minhen 1900. godine I dolazi u Beograd da bi održala svoju prvu samostalnu izložbu. Međutim, tadašnja srpska sredina nije imala sluha niti je bila u stanju da prihvati novine koje je nudili njeno slikarstvo.

Nadezda Petrovice Nakon izložbe u Beogradu, Nadežda se vratila u Minhen da bi nastavila studije, sada u ateljeu Julijusa Ekstera. Dve godine kasnije ponovo napušta Nemačku i vraća se u Srbiju, gde se 1904. angažuje oko organizacije Prve jugoslovenske umetničke izložbe. Ubrzo zatim, Nadežda je učestvovala u pokretanju Prve jugoslovenske umetničke kolonije u Sićevu i Pirotu 1905. godine.

U Beogradu 1912. godine otvara slikarsku školu. Iste godine u Prvom balkanskom ratu kao dobrovoljac i bolničarka na frontu. Sa srpskom vojskom je ponovo 1913. i 1914. godine. Nadežda Petrović je umrla u Valjevu, od pegavog tifusa, dok je lečila ranjenike.

Ona uvodi srpsko slikarstvo u tokove savremene evropske umetnosti. Zahvaljujući duhu koji je stremio modernom svetu, evropski ekspresionizam je pravac sa kojim je, najvećim delom, u korak išlo slikarstvo Nadežde Petrović, a ponekad se približavala tada još neafirmisanoj apstrakciji.

Na njenim najboljim radovima dominiraju velike površine, i njene omiljene – jarko crvena i zelena boja. Nadeždina ljubav prema bojama na nekim platnima postaje koloristički vir gde se najviše ističu ljubičasta, plavai crna. Slikala je jakim potezima četkice, širokim I gustim namazima.

Nadežda Petrović poznata je po slikanju portreta u pejzaža, a svoj patriotizam je pokazivala i u čestoj obradi tema iz nacionalne istorije i slikanju ljudi i predela Srbije. Ovekovečila je Gračanicu na svojoj slici “Kosovski božuri”, a slikala je i most cara Dušana u Skoplju.

Delo Nadežde Petrović zrači jako ekspresijom, snagom i hrabrošću ove jedinstvene žene – slikarke sa Balkana.