Na preko 63.000 hektara biljnog i životinjskog bogastva neprocenjive vrednosti i lepote, prostire se Nacionalni park Đerdap, poznat i kao Gvozdena kapija Dunava. Na desnoj obali ove reke, od Golubačke tvrđave do antičkog utvrđenja Diana, kriju se klisure, kanjoni, rečne kotline i preko 1000 pećina nesvakidašnje lepote koja zadivljuje i pleni.
Miris Dunava koji neumitni vetrovi šire osvežavajući ovaj predeo, i stvarajući harmoniju između besprekorne prirode, neobičnih i retkih životinjskih vrsta i ljudi, stvara osećaj mira i prijatne tišine koja osvežava um i obavija srce toplinom.
Ta harmonija čini da se posetoci najlepše i najupečaljivije klisure na toku Dunava, osećaju kao da su zakoračili u drugi svet. U svet u kojem su po arheološkim nalazima i kulturno-istorijskim spomenicima kao što su Lepenski vir i Golubački grad, ljudi živeli hiljadama godina unazad.
Pored brojnih istorijskih znamenitosti, bogastvo ovog područja ogleda se i u velikom broju neobičnih biljnih i životinjskih vrsta. Ovde možete sresti medveda, risa, vuka, šakala, sovu ušaru ili crnu rodu, i pomirisati jorgovan, žutu ravan, zlatnu paprat, đerdapski zvončić i na stotine drugih neobičnih, zaštićenih i strogo zaštićenih biljnih vrsta.
Zbog nesvakidašnjeg spoja kulturno-istorijskih znamenitosti, kao i retkih biljnih i životinjskih vrsta, Nacionalni park Đerdap se sa pravom naziva najvećim prirodnjačkim i arheološkim muzejom u prirodi u čitavoj Evropi. Tu titulu stidljivo čuva ovaj prirodni fenomen fascinantne lepote i neverovatne geološke raznovrsnosti.
Ova raznovrsnost ogleda se u brojnim stenama različitih sastava koje su nastajale od paleozoika do današnjih dana. Tim dugim i trajnim procesom nastala je i Đerdapska klisura, koja je sukcesivnim usecanjem Dunava u planinski masiv Karpata ostavljala za sobom strme i mestimično vertikalne strane koje se izdižu iznad rečnog nivoa i do 800 metara.
Najdublja, najveća i najlepša klisura Evrope sastoji se od četiri klisure impoznatne lepote – Golubačke, Gospođina Vira, Kazana i Sipske. Ipak, najinteresantniji i geomorfološki posebni su predeli Velikog Štrpca, kao i Malog i Velikog Kazana gde je Dunav najuži (140m) i najdublji (90m).
Lepenski Vir
Na dunavskoj teresi na Đerdapu, nalazi se jedno od najznačajnijih arheoloških nalazišta Srbije.
Arheološkim iskopavanjima šezdesetih godina prošlog veka otkriveni su arheološki nalazi, sakralna arhitektura, monumentalna skulptura iz vremena od 7000 do 6000 godina p.n.e., kao i veliki broj alata, nakita, pločica i grobova koji ukazuju da su prvobitne lovačko-sakupljačke zajednice na ovom mestu uspostavile složene društvene odnose i osnovale arhitekturu osobenog stila.
Originalna arhitektonska rešenja i monumentalna skulptura izdvajaju kulturu Lepenskog Vira u jednu posebnu i veoma ranu fazu praistorijske kulture Evrope, koja predstavlja svetski značajan lokalitet star 9000 godina.
Ako posećujete ovaj kraj, ne smete propustiti da obiđete ovo praistorijsko nalazište kao i Muzej Lepenski Vir.
Golubačka tvrđava
Tvrđava Golubac ili “čuvar Dunava” kako je još nazivaju, nalazi se na desnoj obali Dunava, na samom ulazu u Đerdapsku klisuru. Svojom lepotom, snažnim bedemima i burnom istorijom, ova dunavska lepotica ne ostavlja nikog ravnodušnim.
Prvi pisani pomen o nastanku tvrđave datira iz 1335. godine, ali se do danas ne zna tačno vreme nastanka ovog malog utvrđenog grada.
Golubac ima deset kula. Prvi i pravi graditelj ove tvrđave darovao joj je devet kula smeštenih u prednjem, zadnjem i gornjem gradu, ali su Turci dozidali još jednu i pri tom ojačali utvrđenje otvorima za topove. Sve kule su u obliku četvorougla osim donžona (najjača kula u tvrđavi, mesto poslednje odbrane) koji ima poligonalnu osnovu, a u gornjem delu je cilindričan, pa je zbog toga nazvan “Šešir kula”.
Trajanova tabla
Trajanova tabla deo je ansambla rimskih spomenika na rimskom putu kroz Đerdap, uklesana je u stenu, pravougaonog je oblika i na njoj je tekst na latinskom posvećen caru Trajanu.
Na osnovu ovog natpisa pretpostavlja se da je deo đerdapskog puta u Donjoj klisuri izgradio Trajan u okviru priprema za rat protiv Dačana.
Krstarenje Dunovom će vam pored pogleda na izuzetne pejzaže i uživanja u prelepoj prirodi, omogućiti i obilazak ovog drevnog rimskog spomenika, budući da je jedini prilaz moguć vodenim putem, pa vam savetujemo da ne propustite ovu avanturu koja će vam ukazati na veliki značaj Đerdapske klisure za Rimsku imperiju.
Pored obilaska mnogobrojnih prirodnih i kulturnih baština koje nesebično nudi ova prelepa klisura, posetioci neretko uživaju u planinarenju, lovu i ribolovu, ali i posmatranju ptica, prelepim vidikovcima i šetnji lepo uređenim pešačkim stazama.
Lepota i sva prirodna, životinjska i kulturna bogastva Đerdapske klisure se ne mogu u potpunosti opisati, zato je najbolje da se sami uverite u magične spojeve ovog dunavskog dragulja i da se prepustite uživanju u najlepšoj i najvećoj evropskoj klisuri.
Zanimljivo tumačenje nastanka dunavske klisure razvio je Jovan Cvijić koji je pošao od činjenice, da su pre 10 miliona godina Panonski i Vlaško-pontijski baseni bili ispunjeni morima iz kojih su izvirivala ostrva. Ova dva mora su bila odvojena niskim Karpato-balkanskim planinskim vencem, a između njih, po trasi današnjeg Dunava postojala je na nekoliko mesta veza u vidu moreouzina. Kasnije je nivo Vlaško-pontijskog mora počeo da opada, pa se tako prelivala voda iz višeg, Panonskog u niže, Vlaško-pontijsko more. Tako je Dunav nasledio osobinu otoke, a tragovi daljeg produbljavanja sačuvani su u vidu Terasa.
Kako doći do Đerdapske klisure?
Najbrži i najbolji put do Đerdapske klisure je magistralni put Beograd – Kladovo koji se još zove Đerdapska magistrala. Ukoliko dolazite iz Beograda, biće potrebno da pređete 130 km. Iz pravca Niša, je najbolje poći putem preko Zaječara, Negotina i Kladova.
Iz Beograda su česti autobuski polasci ka Đerdapu, a iz drugih gradova Srbije, ukoliko nema direktnih autobusa, preporučujemo autobus do Kladova ili Donjeg Milanovca, a odatle lokalni autobus do Golupca.
Do Đerdapske klisure je, međutim, najlepše doći na talasima Dunava. Postoje organizovane ture brodovima iz Beograda, ali i kruzerima iz Evrope.
Ukoliko želite da obiđete Nacionalni park Đerdap, zakažite turu OVDE.
Other similar pages to check out
Related Articles
Kanjon Gradac: Gde se avantura susreće sa spokojem
November 19, 2024
