Danilo Kiš, genije savremene srpske književnosti

Pisac koji je plenio energijom, osvajao šarmom a na čitaoce ostavljao snažan utisak autentičnim i prepoznatljivim stilom pisanja, srpskoj književnosti je u nasleđe ostavio dela o čijim shvatanjima se i dalje raspravlja, a neuhvatljivom duhu i dalje priča.

Sa devet godina je napisao prvu pesmu, a trideset godina kasnije i prvo značajno prozno delo „Bašta, pepeo“.

Danilo Kiš Usledila su ostvarenja koja su ostavila neizbrisivi trag na srpsku književnost, a najistaknutijim remek-delom smatra se roman posvećen uništenju Jevreja – „Peščanik“.

Kao jednu od najmarkantnjih ličnosti u književnim krugovima 60-ih i 70-ih godina, mnogi bi opisali čuvenog srpskog autora. Bio je pisac, pesnik, dopisnik SANU-a, dramaturg pozorišta „Atelje 212“ u Beogradu, prevodilac i lektor.

Srpski književni genije, kako ga još nazivaju, rođen je u Subotici 22. februara 1935. godine. Teško detinjstvo koje je obeležilo očev odlazak u Aušvic 1944. godine, ostavilo je veliki trag na piščevo odrastanje i život.

Još od malena je u njemu rasla strast prema prenošenju misli i osećanja na papir, što je rezultiralo pisanjem pesama, eseja, pripovedaka i prevoda sa ruskog, mađarskog i francuskog jezika.

Danilo Kiš spada u neke od najprevođenijih pisaca, a dobitnik je i mnogobrojnih prestižnih nagrada i priznanja. Neke od njih su i francuska književna nagrada Grand aigle d`or de la ville de Nice, Andrićeva, Skender Kulenović, Avnojeva i Sedmojulska nagrada.

Prvi roman „Psalm 44” nastao je 1955. godine, posle čega su usledili “Mansarda” i “Bašta, pepeo”. Nastojeći da život potčini umetnosti, Kiš je neprestano stvarao. Potraga za identitetom oca obeležila je veliki deo njegovog života i opusa, a karakterističan je i stalni kontinuitet ali ne i napredak u njegovim delima.

Tako je nastala i velika saga moderne književnosti o potrazi za očevom figurom, vlastitim identitetom i mogućnostima saznanja o svetu i njegovoj istoriji. Reč je o, po mnogima najvećem Kišovom ostavrenju, romanu “Peščanik” iz 1972. godine. Ovo remek-delo dobitnik je i NIN-ove nagrade koju je pisac nakon nekoliko godina vratio.

U značajna ostvarenja pisca koji je ostao poznat i po specifičnom pogledu na realnost, ubrajaju se “Rani jadi”, “Čas anatomije”, “Enciklopedija mrtvih”, “Noć i magla” i mnoga druga. Završetak knjige “Lauta i ožiljci” prekinula je piščeva smrt 15. oktobra 1989. godine u Parizu. Kiš je sahranjen u Aleji velikana u Beogradu, po pravoslavnom obredu.